Seksualiteit & integriteit
KSA’ers komen wekelijks in contact met kinderen en jongeren in volle ontwikkeling, zo ook de seksuele ontwikkeling. Als KSA willen we een veilige plaats kunnen aanbieden voor kinderen en jongeren om te experimenteren, met respect voor elkaar en elkaars grenzen.
KSA, een veilige plek voor iedereen?
KSA wil een veilige omgeving creëren op vlak van integriteit en seksualiteit. Hoe zorgen we ervoor dat iedereens grenzen gerespecteerd worden?
Vertrouwenspersoon: stel een vertrouwenspersoon aan in jouw KSA-groep en zorg dat zowel leden, ouders en leiding weten bij wie ze terecht kunnen met vragen over integriteit. Maak een plan van aanpak voor integriteitskwesties: bij wie kan de vertrouwenspersoon terecht? Wie wordt opgenomen in de communicatie?
Groepsdynamica: zorg voor een goeie sfeer in de groep en activiteiten aangepast aan de kinderen/jongeren, want pestgedrag komt het vaakst voor op vrije momenten of als kinderen/jongeren zich vervelen. Zorg voor een open sfeer waar iedereen z'n grenzen kan en mag aangeven, heb oog voor groepsdruk en verplicht niemand iets wanneer die dat niet wil (vb. bij fysieke spelletjes). Wees je bewust dat sommige factoren zoals alcohol of een machtsrelatie invloed kunnen hebben op het al dan niet toestemming geven.
Afspraken: maak afspraken over douche-, slaap- en omkleedmomenten, maar ook over vb. spelletjes met veel fysieke interactie.
Privacy: heb aandacht voor privacy bij situaties van lichamelijke en seksuele integriteit zoals bij omkleden, douchen, slapen, seksueel gedrag en praten over seks/delen van informatie over kinderen/ jongeren.
Vorming: leidt leiding op: om op een juiste manier om te gaan met kinderen en jongeren, om oog te hebben voor groepsdynamica, om in te grijpen bij seksueel getinte situaties ...
(N)iets-mis-mee?!
Om in te grijpen bij seksueel grensoverschrijdend gedrag, moet je goed weten wanneer gedrag overschrijdend is. Deze tool leert je deze inschatting maken op basis van zes criteria: toestemming, vrijwilligheid, gelijkwaardigheid, leeftijdsadequaat, contextadequaat en zelfrespect.
In de handleiding krijg je het vlaggensysteem uitgelegd, krijg je heel wat nuttige informatie in verband met seksualiteit en seksueel getinte situaties en handvaten voor hoe je best reageert op een situatie van seksueel (grensoverschrijdend) gedrag. Op de website van Pimento kan je een exemplaar voor jouw groep bestellen (betalend) of je kan er eentje lenen op één van de KSA-secretariaten. Vraag ernaar bij een pedagogisch medewerker of vraag een vorming op maat aan!
Toch een grens overschreden?
Omgaan met seksueel grensoverschrijdend gedrag is niet makkelijk. Als leiding ben je geen hulpverlener. Jouw verantwoordelijkheid is leuke KSA-momenten organiseren en ervoor zorgen dat de KSA-groep goed draait. Als een situatie echt niet oké is, schakel je hulp in van een pedagogisch medewerker of van een andere professionele organisatie.
Vermoeden van
Observeer. Hou je ogen en oren open. Laat het vermoedelijke slachtoffer weten dat die bij jou terecht kan. Beschuldig niemand waarvan je niet zeker bent.
Onthulling
Luister. Het is normaal als je niet goed weet hoe je moet reageren en je kan dit ook benoemen. Het slachtoffer heeft vooral jouw nabijheid nodig. Beoordeel niet en beloof nooit dat je er tegen niemand iets zal over zeggen.
Acuut
Zorg dat iedereen veilig is, zowel slachtoffers, daders of eventuele andere betrokkenen. Sommige situaties zijn moeilijk in te schatten, dus oordeel niet te snel en praat met alle partijen. Heb ook aandacht voor de groep (andere leden of leiding). Maak geen overhaaste beslissingen en geef iedereen de nodige tijd en ruimte. Zijn er mensen of instanties die dringend gecontacteerd moeten worden? Spreek af wie wat doet en welk verhaal er verteld wordt.
Vraag hulp!
Sommige situaties rond seksualiteit en relaties overstijgen je eigen kunnen. Daarnaast is het goed om de situatie vanop een afstand te bekijken met iemand die niet betrokken is én moet ook jij bij iemand terecht kunnen. Neem daarom altijd contact op met een pedagogisch medewerker van KSA of het aanspreekpunt integriteit (API) van KSA. Bij dringende gevallen buiten de kantooruren kan je steeds terecht op het noodnummer: 0495 16 47 46.
Verwijs door
Zowel (vermoedelijke) slachtoffers als daders kunnen hulp nodig hebben. Verwijs hen door en bespreek met hen wat ze zien zitten. Wanneer en met wie zullen ze contact opnemen? Kan je hen helpen bij de eerste stappen?
nupraatikerover.be
Een anonieme chatbox voor kinderen en jongeren die vragen hebben over of slachtoffer zijn van mishandeling, verwaarlozing of seksueel geweld. Chat met nupraatikerover.be op maandag, dinsdag en donderdag van 19u tot 22u en op woensdag van 14u tot 22u.
1712
Bij 1712 kan je gratis en anoniem terecht voor vragen over geweld, misbruik en kindermishandeling. Als je dat wil, kan je ook een melding doen. Bellen kan van maandag tot vrijdag tussen 9u en 18u.
Zorgcentra na Seksueel Geweld
Elk slachtoffer van seksueel geweld kan 24u/24u, 7/7 terecht in een zorgcentrum voor zowel fysieke, psychische en juridische bijstand. Je vindt deze centra in Gent, Roeselare, Brussel, Charleroi en Luik.
Nazorg en herstel
Blijf de situatie opvolgen, ook na de feiten. Heb aandacht voor zowel de daders als slachtoffers en zoek samen uit of herstel mogelijk is. Hulp nodig bij dit proces? Vraag het zeker aan een pedagogisch medewerker.