Onze geschiedenis

14 februari 2025

Het algemene verhaal

De huidige KSA is ontstaan uit twee jeugdbewegingen: KSA (jongens) en VKSJ (meisjes).

Bij de fusie van november 1978 werd de gezamenlijke naam KSA-VKSJ en later KSJ-KSA-VKSJ of gewoon KSJ. Plaatselijk had je zowel KSA-, VKSJ-, KSJ- als Roodkapjesgroepen. De veelheid aan namen zorgde voor verwarring en de fusienaam KSJ-KSA-VKSJ bekte niet. Daarom heten de 260 plaatselijke groepen sinds 1 september 2015 gewoon KSA.

KSA en VKSJ hebben per provincie een eigen geschiedenis.

KSA is tussen 1928 en 1933 in elke provincie ("gouw") apart ontstaan met een eigen stichter en traditie. Karel Dubois is dus bv. niet de stichter van KSA, maar enkel van de KSA in West-Vlaanderen. Pas vanaf 1943 zijn de gouwsecretariaten (Antwerpen, Brabant, Limburg, Oost- en West-Vlaanderen) officieel gaan samenwerken in de federatie KSA Jong-Vlaanderen, maar ze bleven relatief zelfstandig. Wel hebben ze dezelfde twee wortels: die van de Katholieke Actie en die van de Vlaamse Beweging. Die laatste betreft het AKVS of Algemeen Katholiek Vlaams Studentenverbond. Onze oudste groepen waren daar al bij aangesloten nog voor van KSA sprake was. Dat verklaart waarom zij een eeuwfeest kunnen vieren terwijl de andere KSA-groepen jonger zijn. Ook KSA organiseerde zich in collegebonden en vakantiebonden. Vanaf de jaren zestig ging KSA meer parochiegericht werken. In november 1978 fuseerde KSA met VKSJ.

VKSJ is in 1929 in alle bisdommen opgericht, aanvankelijk voor meisjes uit de pensionaten. VKSJ had dus vooral 'afdelingen' in de meisjesscholen. In 1942 werd voor de meisjes uit de basisschool de snel bloeiende werking van de Roodkapjes opgericht. Pas vanaf de jaren '60 richtten VKSJ en de Roodkapjes veel nieuwe afdelingen in de parochies op, los van de scholen. De vier 'diocesen' (VKSJ Antwerpen-Mechelen, VKSJ Limburg, VKSJ Oost-Vlaanderen en VKSJ West) werkten meer nationaal gericht dan KSA, maar hadden elk een eigen secretariaat. Wie wil teruggaan tot de vooroorlogse geschiedenis van VKSJ houdt best rekening met de idee van Katholieke Actie (KA) waaruit de meisjesbeweging is ontstaan. De boekjes, de vlaggen en de stijl ademen die geest volledig uit. In november 1978 fuseerde VKSJ met KSA.

Als je je nog gaat verdiepen in de geschiedenis van KSA, KSJ en VKSJ ga je nog wel vaker afkortingen tegenkomen. Dankzij Archiefwerkgroep Altijd Jarig kan je hier een overzicht downloaden van vaak gebruikte afkortingen. 

Trommelaars op de gouwdag van VKSJ in 1956

Ontstaansdatum van jouw groep

"Wanneer zijn wij nu eigenlijk opgericht?" is een veelgestelde vraag. Dat is natuurlijk een heel interessant gegeven, zeker als je wil jubileren. Jammer genoeg is er niet altijd veel informatie voor handen. Afgelopen jaren zijn we de archieven ingedoken om een overzicht van de bestaansperiode van alle groepen die ooit bij KSA, VKSJ, KSJ, Roodkapjes ... waren aangesloten te maken. We kunnen dan ook zeer trots de digitale versies van en onstaansdataposters per provinciale werkkring publiceren. Ondanks het harde werk kunnen er toch nog hiaten of zelfs fouten in de lijst zitten. De lijsten zijn alfabetisch gerangschikt op gemeente of deelgemeente dus soms moet je even zoeken eer je jouw groep of de groepen waar je de ontstaansdata van kent of wilt weten te vinden. Indien je nog hiaten kan opvullen mag je contact opnemen met bert@ksanoordzeegouw.be en bij voorkeur een bron, bewijs of achtergrond toevoegen voor de volledigheid. 

Een historische vlag van VKSJ Heverlee

Jubileum vieren

De handleiding 'Oei, we zijn jarig!' is een realisatie van De Sjelter, de oud-ledenwerking van KSA die, in afwachting van dat overzicht, tips geeft om zelf op zoek te gaan naar de begintijd van jouw groep. Die brochure is voor KSA-groepen gratis te krijgen via het nationaal of provinciaal secretariaat of via de website te raadplegen (zie hieronder). Je vindt er info over:

- welke informatie je kan krijgen via het nationaal secretariaat en de provinciale secretariaten
- welke informatie je kan vragen aan oud-leiding
- welke archieven en documentatiecentra nuttig zijn (bv. KADOC, de plaatselijke heemkundige kring)
- welke publicaties en studies er bestaan over KSA, VKSJ, KSJ en zelfs AKVS (bijlage 1)
- wat te vinden is in de KSA-, VKSJ- en KSJ-archieven die bewaard worden in KADOC in Leuven (bijlage 2) 

Een verjaardag moet gevierd worden. Mensen doen het elk jaar, maar voor verenigingen wordt dikwijls gewacht op belangrijke verjaardagen om een groot feest te vieren. We spreken dan niet over een feestje, maar eerder over een jubileum. KSA Nationaal en De Sjelter bieden ondersteuning bij het organiseren van het jubileum van jouw groep. We hebben heel wat bruikbare tips liggen en kunnen ook enkele voorbeelden van andere groepen met jou delen ter inspiratie. Neem dus gerust eens contact op met de contactpersoon.